Nhum có nhiều tên gọi khác nhau như: nhím biển, cầu gai, chôm chôm hay ngư dân thường gọi đùa là con “sida”. Dù có hình dạng gai góc lởm chởm nhưng từng được vua Minh Mạng xem là sản vật tiến cung.
Là động vật thuộc loài nhuyễn thể, có họ với trai, sò và sống thành “thảm” ở các ghềnh đá ven biển và hải đảo như: Bình Định, Quảng Ngãi, Ninh Thuận, Phú Quốc (Kiên Giang)…, Nhum được biết đến với hai loại: trắng và đen. Thường loại nhum trắng dùng nấu cháo ngon, còn nhum đen dùng để ăn sống…
Cháo Nhum
Cháo Nhum là một món ăn ngon miệng, dễ nấu và bổ dưỡng. Tuy nhiên, chỉ có những con Nhum còn tươi mới đem lại cho bạn một nồi cháo thơm ngon và đậm đà. Bát cháo thơm ngon với nhiều màu sắc, màu trắng của hạt gạo, màu vàng của cầu gai, màu xanh của hành lá, tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên một hương vị hấp dẫn kích thích vị giác của thực khách. Tuy nhiên, cháo Nhum ngon miệng nhất vẫn thường được dân du lịch bình chọn là tại Phú Quốc.
Nhum ăn sống
Nhum ăn sống ngon miệng và bổ dưỡng và quá trình chuẩn bị rất đơn giản. Người ta thường ăn Nhum sống với cải bẹ xanh và mù tạt hoặc thưởng thức cùng muối tiêu chanh. Vị hăng nồng của cải, vị cay của mù tạt sẽ át đi vị tanh đặc trưng của cầu gai, chỉ còn lại vị béo ngọt thơm ngon. Đặc biệt, Nhum ở Phú Yên có kích thước lớn hơn so với những nơi khác nên người dân ở đây thường chọn cách ăn Nhum trực tiếp.
Nhum nướng mỡ hành
Với những người ưa thích món nướng, thì Nhum nướng mỡ hành là một món ăn thơm ngon, hấp dẫn mà không thể bỏ qua. Những con Nhum sau khi rửa sạch, dùng kéo cắt đôi, cho vào một ít mỡ hành và nướng trên bếp than hồng.
Tên gọi Sushi phần nào cũng cho bạn biết được xuất xứ của món ăn này chính là từ Nhật Bản. Chỉ cần một ít cơm cuộn rong biển hoặc cơm không, rồi đặt phần thịt Nhum lên trên. Nếu muốn ngon miệng bạn có thể dùng thêm tí chanh, để át mùi và làm món ăn thêm ngon và hấp dẫn.
Súp trứng Nhum
Món súp này cũng có nguồn gốc từ xứ sở mặt trời mọc, với cách chế biến khá công phu.
Đôi khi là sự kết hợp với cả một số hải sản khác như: tôm, sò,… Nhưng nguyên liệu chính của món ăn vẫn là Nhum và trứng gà, sau khi chế biến món ăn sẽ đem đi được chưng, rồi mang ra phục vụ thực khách.
Bánh Nhum
Đây là một trong cách chế biến khá công phu vì người nấu phải thao tác làm sao cho vỏ bên ngoài trông đẹp mắt. Việc làm từng chiếc bánh dựa vào phần “thịt vàng” bên trong làm tâm điểm cũng không phải chuyện đơn giản. Vị bánh ngọt mặn là tùy theo sở thích nhưng bí quyết thành công vẫn là các món phụ vẫn không át được “hương vị chính” là cầu gai.
Pasta Nhum sốt kem
Đây là món ăn có nguồn gốc từ Ý nhưng rất dễ làm, bởi nó là sự pha trộn của ba nguyên liệu vị chính là: mì, sốt kem (từ bơ và phô mai), Nhum. Dĩ nhiên, mì là thứ có thể thay đổi tùy ý, phần quyết định khẩu vị món ăn nằm trong sốt kem chiếm đến 60%. Nếu làm đúng bạn có thể cảm nhận được hương vị của món ăn giống như đang nhảy múa trong miệng.
Cơm rang Nhum
Vị mặn mòi của Nhum, cùng với rau củ quả được sắt nhỏ và cơm rang hẳn sẽ tạo nên một bữa tiệc vị giác. Món ăn này cũng có thể biến tấu thành món xào với miến hay nui, kết hợp với một chút đồng điệu nếu dùng chung với trứng muối. Hay “lạc tông” khi đi cùng với thịt bò, cũng sẽ tạo nên một món ngon khó tả.
Chả Nhum
Để làm chả, người ta cho thịt nhum tươi vào một chiếc tô lớn, thêm một ít tiêu, hành, nước mắm rồi đánh nhuyễn, nén thành miếng, thả dần vào chảo dầu đang sôi để chiên. Miếng chả chín đều, vàng ruộm, dậy mùi thơm thì vớt ra, để ráo, ăn với bánh tráng mè nướng.
Nhum Singapore
Đây là một món ăn cầu kỳ và khá đắt tiền, khi nó là sự kết hợp giữa trứng cá hồi, Nhum và tôm. Hầu hết các nguyên liệu được bảo đảm tươi và ít xử lý nhất, sau đó món ăn được bảo quản bằng đá lạnh phía dưới. Một số món rau vị the mát sẽ được thái nhỏ trộn lẫn với phần thịt tôm bên dưới.
Một nhà hàng ở Singapore đã từng phục vụ món này trong buffet với giá mỗi thực khác lên đến 400 USD.