Mặc dù không được xây bằng gỗ với những mái những cột vững chắc, các ngôi chùa trong hang vẫn thể hiện được vẻ đẹp vô cùng hoành tráng, vững chãi trước thử thách và sự thay đổi của thời gian.
1. Hang Phowintaung – Monywa, Myanmar
Đây là quần thể phức hợp nhiều chùa hang nằm ở phía Bắc Myanmar. Quần thể này bao gồm 947 ngôi chùa lớn nhỏ được trang trí vô cùng cầu kỳ, tạc vào vách đá, đồng thời có hàng loạt các bức tượng Phật khổng lồ và các bức vẽ đậm chất tôn giáo trên vách hang động.
Nơi cũng có một bước tượng Phật đang nằm theo dáng Mahaparinibbana rất lớn, được làm bằng vàng. Theo ước tính, những công trình trong quần thể chùa hang này được xây dựng vào khoảng từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 18.
2. Chùa hang Khao Luang – Phetchaburi, Thái Lan
Với hàng loạt những bức tượng được trang trí công phu, chùa hang Khao Luang là một trong những điểm đến thu hút khách du lịch hàng đầu Thái Lan. Năm bên trong ngọn đôi thấp Khao Luang với chiều cao chỉ khoảng 92 mét, nơi đây nổi tiếng với vô số bức tượng phật lớn nhỏ được đục đẽo, trang trí cầu kỳ đặt trong hang động, thể hiện rõ sự tôn vinh và tín ngưỡng thờ phật từ lâu đời của người dân trong vùng.
3. Quần thể hang Ajanta – Maharashtra, Ấn Độ
Khu vực Maharashtra của Ấn Độ là nơi có khoảng 30 công trình kiến trúc Phật Giáo được xây dựng từ khoảng thế kỷ thứ 2, bên cạnh đó là vô số các bức tượng và tranh vẽ.
Được UNESCO công nhận là di sản văn hóa từ năm 1983, quần thể hang động Ajanta là nơi sở hữu hàng loạt tác phẩm nghệ thuật tôn giáo vô cùng ấn tượng và có giá trị. Đây là một quần thể kiến trúc phức tạp với những bước tượng Phât được tạc vào bên trong vách núi vô cùng nổi bật.
4.Quần thể hang Ellora – Maharashtra, Ấn Độ
Được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ 5 đến thế kỷ thứ 10, các ngôi chùa nằm trong quần thể 34 hang này đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới và là sự tổng hòa của các kiến trúc Phật giáo, Hindu giáo và đạo Jain.
5. Động Bezeklik – Tân Cương, Trung Quốc
Hàng trăm chùa hang ở Bezeklik là một quần thể các công trình kiến trúc Phật giáo trong hang có từ thế kỷ tứ 5 đến thế kỷ thứ 14 nằm ở khu tự trị Tân Cương, phía Tây Bắc Trung Quốc. Nơi đây nổi bật với các bức họa khổng lồ trên khắp các bức tường và trần của hang động, thể hiện tư tưởng của đạo Phật. Trải qua hàng trăm năm lịch sử, các bức bích họa vẫn còn nguyên vẻ đẹp và giá trị nghệ thuật.
